EXPANDER/GATE และ LIMITER คืออะไร และมีวิธีการใช้งานอย่างไร อุปกรณ์ประเภทนี้มักพบเห็น ได้ทั้งอุปกรณ์ที่เป็นระบบอนาล็อก และ ภายในดิจิตอลมิกเซอร์แทบทุกรุ่น ซึ่งบางท่านอาจจะยังสงสัยในการทำงานของเจ้าอุปกรณ์ตัวนี้ ว่ามีวิธีการใช้งานแบบไหน มีประโยชน์ยังไง บทความนี้เราจะมาอธิบายเพื่อให้ท่าน ได้รู้จักอุปกรณ์ชนิดนี้ให้มากยิ่งขึ้น…
EXPANDER/GATE
บางท่านเรียกสั้นๆ ว่า “เกท” (GATE) ทำหน้าที่ขยาย และเปิดประตู (GATE) ให้สัญญาณเข้ามาในเครื่องตามระดับค่าความต้องการของผู้ใช้งาน ว่าจะให้สัญญาณมีระดับความแรงมากน้อยเพียงใด ที่ต้องการให้เครื่องเริ่มทำงาน….เมื่อเราหมุนปุ่มนี้ขึ้นเปรียบเสมือนในการเปิดประตู “เกท” และปล่อยสัญญาณเสียงนั้นให้ผ่านเครื่องออกไปได้
หมายเหตุ: การทำงานของ EXPANDER/GATE จะตรงกันข้ามกันกับ COMPRESSOR นั่นคือ…
EXPANDER/GATE หากระดับสัญญาณความแรงที่เข้าเครื่องมา ไม่ถึงค่าที่เราตั้งไว้ EXPANDER/GATE จะไม่ยอมให้สัญญาณนั้นผ่านเครื่องออกไปได้ ซึ่งตรงกันข้ามกับ COMPRESSOR ซี่งทำหน้าที่กดระดับสัญญาณเสียงที่เข้ามา ไม่ให้เกินค่าที่เราตั้งไว้…นั่นเอง
โดยมีการทำงานของปุ่มปรับต่างๆ และฟังก์ชั่นการใช้งาน ดังนี้

ปุ่ม THRESHOLD
เป็นปุ่มใช้ในการตั้งค่าระดับสัญญาณเสียงเริ่มต้น เพื่อให้เกทเริ่มทำงาน ในการยอมเปิดประตูเกทให้เสียงผ่านเครื่องออกไปได้ ซึ่งมีหน่วยเป็นค่า dB
เช่น เราตั้งค่าไว้ที่ -60dB หากมีสัญญาณเสียงที่เข้ามา มีระดับความแรงต่ำกว่า -60dB เกทก็จะไม่ปล่อยให้สัญญาณเสียงผ่านเครื่องออกไปได้ แต่หากสัญญาณที่เข้ามามีความแรงเกิน -60dB เกทก็จะปล่อยให้สัญญาณเสียงผ่านออกไปได้โดยสะดวก…
ซึ่งมีเทคนิคการใช้งานดังนี้….

หากเราปรับไว้ที่ตำแหน่งต่ำสุด หรือ OFF เป็นการปิดการใชทำงานของเกท นั่นหมายความว่า ไม่ว่าสัญญาณที่เข้ามาภายในเครื่องจะมีระดับความแรงเท่าใด เกทก็จะปล่อยให้สัญญาณผ่านเครื่องออกไปได้ทั้งหมด หรือเราเรียกว่าการ “By Pass” นั่นเอง
เราจะต้องตั้งค่า THRESHOLD ที่เท่าไรหละทีนี้ !!
ในด้านเทคนิคการตั้งค่า THRESHOLD ของเกทนั้น ขึ้นอยู่ที่ว่าเราต้องการใช้เกทในการควบคุมเสียงอะไร เช่น หากเราต้องการควบคุมเสียงไมค์ผู้บรรยาย ไมค์นักร้อง หรือต้องการควบคุมเสียงภายในระบบทั้งหมด เราอาจจะต้องตั้งค่า THRESHOLD ไว้จุดที่ต่ำกว่า – 45 dB เพื่อยอมปล่อยให้เสียงที่มีระดับสัญญาณที่เบาๆ ผ่านออกเครื่องไปได้ ในส่วนนี้อาจจะสามารถป้องกันเสียงจำพวกเสียงลม เสียงบรรยากาศรอบข้างภายในงาน เพื่อป้องกันสัญญาณเหล่านี้ ที่ผสมเข้ามากับไมโครโฟน ซึ่งเป็นเสียงที่เราไม่ต้องการ ผ่านเครื่องออกไปได้ ช่วยทำให้สัญญาณที่ผ่านเครื่องเข้ามามีความสะอาด และลดเสียงรบกวนได้อย่างดีเยี่ยมอีกด้วย แต่หากเราต้องการใช้เกท ในการควบคุมเสียงประเภทกลองชุด เสียงประเภทไมค์กระเดื่อง ไมค์สแนร์ หรือแม้กระทั่งไมค์จ่อเครื่องดนตรีชนิดต่างๆ ที่มีสัญญาณที่แรง ซึ่งควรตั้งค่าที่ระดับสูงกว่า -45dB ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับความดังของกลอง หรือเครื่องดนตรีชิ้นนั้นๆ และขึ้นอยู่ที่ผู้ใช้งานพิจารณาตามระดับตามความเหมาะสม
ปุ่ม RELEASE

เป็นปุ่มสำหรับการตั้งค่าหน่วงเวลา เร็ว หรือช้า ในการปิดประตูเกท ภายหลังจากที่ไม่มีสัญญาณเสียงใดๆ ผ่านเข้ามาในเครื่องอีก หรือสัญญาณที่เข้ามานั้น มีระดับความแรงต่ำกว่าค่า THRESHOLD ที่เราตั้งไว้นั่นเอง…
เราเรียกค่าระยะเวลานี้ว่า “Release Time” ค่าที่มีให้เราปรับใช้งานในปุ่ม นั่นคือ …
Fast (เร็ว) หมายความว่า เกทจะปิดอย่างรวดเร็วหลังจากที่ไม่มีสัญญาณเสียงใดๆ ผ่านเข้ามาในเครื่องอีก
Slow (ช้า) หมายความว่า เกทจะหน่วงเวลาไว้ระยะหนึ่งแล้วจึงค่อยปิด ซึ่งระยะเวลาเร็วหรือช้าแค่ไหนก็ขึ้นอยู่กับค่าที่ผู้ใช้งานตั้งไว้
แล้วเราจะตั้งค่า Release Time ยังไงดีหละทีนี้ !

ค่า Release Time ของเกท จะตั้งเป็นเท่าไรนั้น ก็ขึ้นอยู่ที่ว่าเราต้องการใช้กับเสียงอะไร เช่น ไมค์สำหรับพิธีกรสำหรับเสียงพูด หรือเสียงนักร้อง ให้ปรับไว้ที่ประมาณบ่ายสองโมง [Slow] เพราะเสียงคนเราจะมีปลายหางเสียง เช่น เสียงตัว (Sเอส) ,(Hเอช) ,(Toทู ) ,(ช) ,(ซ) ฯลฯ.. เป็นต้น ปลายหางเสียงเหล่านี้จะได้ไม่ขาดหายไป
ส่วนการปรับเสียงจากเครื่องดนตรี เช่น เสียงกลองกระเดื่อง ถ้าเราไม่ต้องการเสียงกระพือของหนังกลอง หลังจากที่เราเหยียบกระเดื่องลงไปหรือตีสแนร์กลองครั้งแรกลงไป ก็ให้เวลาในการปิดเกทเร็วขึ้น (Fast) หรือเสียงไฮแฮต หากเราไม่ต้องการให้มีปลายหางเสียงมากเกินไป ก็ให้ปิดเกทให้เร็วขึ้นเพื่อปลายหางเสียงที่เบาๆ จะได้ถูกตัดออกไป
หมายเหตุ...ปุ่ม RELEASE ในส่วนของภาค EXPANDER/GATE นี้ ในเครื่องบางรุ่นอาจจะไม่มีให้ใช้งาน และบางรุ่นอาจทำเป็นปุ่มกด เพื่อให้กดเลือกใช้งาน
ปุ่ม RATIO
ลิมิตเตอร์ทำหน้าที่รักษาระดับสัญญาณด้านขาออกของเครื่องให้มีความแรงสูงสุดได้ไม่เกินค่าที่เราตั้งไว้
เช่น เราตั้งค่าไว้ที่ 0dB สัญญาณขาออกก็จะออกได้สูงสุดไม่เกิน 0dB หรือ หากเราตั้งไว้ที่ +5dB สัญญาณขาออกของเครื่องก็จะออกได้สูงสุดได้ไม่เกิน +5dB นั่นเอง…
หมายเหตุ…ปุ่ม RATIO นี้ในส่วนของภาค EXPANDER/GATE ในเครื่องบางรุ่นอาจจะไม่มีให้ใช้งาน แต่ในดิจิตอลมิกเซอร์นั้นมีฟังก์ชั่นนี้ให้เราเลือกใช้งานได้อย่างอิสระ
LIMITER

ลิมิตเตอร์ทำหน้าที่รักษาระดับสัญญาณด้านขาออกของเครื่องให้มีความแรงสูงสุดได้ไม่เกินค่าที่เราตั้งไว้
เช่น เราตั้งค่าไว้ที่ 0dB สัญญาณขาออกก็จะออกได้สูงสุดไม่เกิน 0dB หรือ หากเราตั้งไว้ที่ +5dB สัญญาณขาออกของเครื่องก็จะออกได้สูงสุดได้ไม่เกิน +5dB นั่นเอง…
โดยมีเทคนิคการตั้งค่าการใช้งาน LIMITER ดังนี้…
- เสียงงานพูด หรือ ร้องเพลง ควรตั้ง LIMITER ไว้ที่ระดับ 0 dB
- เสียงเครื่องดนตรีชนิดที่ให้เสียงที่มีน้ำหนักกระแทกกระทั้น เช่น เสียงกระเดื่องของกลองชุด เสียงสแนร์ เสียงเบส เป็นต้น ควรตั้ง LIMITER ไว้ที่ระดับ +5dB – +10dB
- เสียงเครื่องดนตรีชนิดที่ให้เสียงในระดับปกติ ควรตั้ง LIMITER ไว้ที่ระดับ 0dB
หมายเหตุ…การตั้งค่า LIMITER ไว้ที่ค่าเท่าไหร่นั้น อาจขึ้นอยู่ที่ความเหมาะสมตามที่ผู้ใช้งานต้องการกำหนด
EXPANDER/GATE และ LIMITER นั้นถูกออกแบบมาเพื่อเป็นตัวช่วยในการทำงาน และการสร้างสีสันทางด้านคุณภาพของผลงานด้านระบบเสียง ทีนี้ก็ขึ้นอยู่ที่ตัวเรา…แล้วหละครับว่าจะสามารถรีดเอาความสามารถของอุปกรณ์ชนิดนี้ ออกมาเพื่อให้เกิดประโยชน์กับลักษณะงานของเราได้มากน้อยเพียงใด ยังไงก็อย่าลืมศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับอุปกรณ์ชนิดนี้ให้มากๆ นะครับ และหมั่นฝึกฝนเทคนิคการใช้งานในหน้างานจริง เพื่อให้เกิดความชำนาญที่สูงสุด…
เขียนบทความ…SoundDD.Shop
โดย…บริษัท เอสพีเค ซาวด์ ซิสเต็มส์ จำกัด
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
แอดไลน์ที่: @sounddd.shop (มี @ ข้างหน้าด้วยนะครับ)
Facebook : SoundDD.Shop
Website: www.sounddd.shop
Tel: 02 435 8998 | 085 396 8888
โปรโมชั่นดูทั้งหมด
เครื่องเสียง Klipsch ฉลองโปรโมชั่นวาเลนไทน์ ทั้งลด ทั้งแถม
PRO MEGA DEAL เครื่องเล่นดีเจ Pioneer DJ ลดราคา On Top 15% พร้อมของแถมอีกมากมาย
เครื่องเสียง Home Audio Mega Deal ทั้งลด ทั้งแถม 2023
ข่าวสารอัพเดท A/V WORLDดูทั้งหมด
Marshall เปิดตัว Middleton ลำโพงบลูทูธพกพา เข้มขรึม กระหึ่มโดนใจ
Sony Walkman กว่าจะมาเป็นตำนานเครื่องเล่นเสียงพกพา
Apple เปิดตัว HomePod 2 ลำโพงอัจฉริยะ พร้อมชิป S7
รีวิวสินค้าดูทั้งหมด
รวมไมค์ SARAMONIC แนะนำ ที่คุณไม่ควรพลาด! ของเขาดียังไง?
ลำโพงกลางแจ้ง ยอดนิยม ประจำปี 2022 By SoundDD.Shop
รีวิว SHURE KSM11 ดียังไง ทำไมศิลปินต่างพากันเลือกใช้ ?
7 อันดับ ไมค์สาย สำหรับร้อง/พูด ยอดนิยม ปี 2022 ที่คุณไม่ควรพลาด!
7 อันดับ ไมค์ลอย SHURE รุ่นไหนดี? แนะนำไมค์ลอยน่าใช้ ปี 2022
รีวิว Harman Kardon FLY ANC หูฟังตัดเสียงรบกวน ให้เสียงระดับพรีเมียม
เกร็ดความรู้ดูทั้งหมด
Volume และ Gain คืออะไร? แตกต่างกันยังไง!? บทความนี้มีคำตอบ..
เครื่องเสียงรถยนต์ vs เครื่องเสียงบ้าน แตกต่างกันอย่างไร?
สมาร์ททีวี คืออะไร? Apple TV กับ Android TV เลือกอะไรดี
จริงหรือไม่? ลำโพง HiFi ดีกว่า ลำโพงทั่วไป?
HDR คืออะไร? ทำไมทีวีและโปรเจคเตอร์ในยุคปัจจุบันถึงต้องมี!
ค่าโอห์มในหูฟังคืออะไร เลือกอย่างไรให้เหมาะกับการใช้งาน ?
ผลงานติดตั้งดูทั้งหมด
ผลงานติดตั้ง ระบบเสียงห้องประชุม บริษัท อินเตอร์เนชั่นแนล แลบบอราทอรีส์ จำกัด จังหวัดสมุทรปราการ
ผลงานติดตั้ง ระบบภาพและเสียงคาราโอเกะ บ้านลูกค้า
ผลงานการติดตั้ง ระบบเสียงห้องประชุม สำนักงานสุขภาพเขต 4 จังหวัด สระบุรี
ผลงานการติดตั้ง ระบบเสียงห้องประชุม กรมควบคุมสิทธิ และเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม
ผลงานการติดตั้ง ระบบเสียงเวทีการแสดง Live Sound มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย
ผลงานติดตั้ง ระบบเสียงคาราโอเกะ บ้านลูกค้า