ช่วงความถี่เสียงอีควอไลเซอร์ , ย่านความถี่อีควอไลเซอร์ (Frequency Equalizer)

Home » เกร็ดความรู้ (Tip & Trick) » มารู้จักช่วงความถี่เสียงของอีควอไลเซอร์ (Frequency Equalizer) ก่อนใช้งาน

เวลาอ่านโดยประมาณ : 4 minutes

ช่วงความถี่เสียงอีควอไลเซอร์, ย่านความถี่อีควอไลเซอร์ (Frequency Equalizer) แต่ละย่านแตกต่างกันอย่างไร? ช่วงความถี่ของเครื่องดนตรีอยู่ที่เท่าไหร่? บทความนี้เรามีคำตอบ!!

DBX 2231 เครื่องปรับแต่งความถี่สัญญาณเสียง (อีคิว / หรือตัวปรับแต่งเสียง/ มี Limiter ในตัว / 31 band X 2 stereo) ฿24,900 (รวม VAT 7% แล้ว)

ก่อนทำการปรับแต่งอีคิว (EQ) สิ่งที่เราต้องรู้…

ย่าน “ความถี่เสียง” ที่มนุษย์สามารถรับรู้ และได้ยิน นั่นคือช่วงความถี่ 20 Hz – 20,000 Hz ซึ่งถือว่าเป็นช่วงความถี่ที่กว้าง โดยส่วนมากเราจะนิยมเรียกย่านความถี่ของเสียงโดยรวมว่า ย่านเสียงทุ้ม, ย่านเสียงกลาง, ย่านเสียงแหลม

ย่าน “ความถี่ของเสียง” สามารถแบ่งออกได้ดังนี้…

Deep Low/Deep Bass

อยู่ในช่วง 20 Hz – 60 Hz ควบคุมเสียงกระหึ่ม เสียงของการสั่นสะเทือน ซึ่งลำโพงที่ให้เสียงย่านนี้ ถือว่าต้องมีคุณภาพพอสมควร โดยส่วนใหญ่เสียงที่ย่านนี้ถูกผลิตออกมา จะมาจากลำโพงซับวูฟเฟอร์

Low

อยู่ในช่วง 60 Hz – 250 Hz เป็นย่านความถี่ต่ำสุดของงานมิกซ์เสียง เป็นความถี่ระดับพื้นฐาน (Fundamental) ของกีตาร์เบส และเครื่องดนตรีประเภทให้จังหวะ อย่างเช่น Kick-Drum ของกลองชุด ย่านความถี่นี้ควบคุมความเต็มความแน่นของเสียงนั้นๆ ซึ่งเสียงในย่านนี้จะเป็นตัวกำหนดของเขตระหว่างเสียงเบส และเสียงกลาง

Mid-Low

อยู่ในช่วง 250 Hz – 2,000 Hz เป็นย่านความถี่เสียง Harmonics แรกของเครื่องดนตรีส่วนใหญ่ การเพิ่มระดับเสียงในย่านความถี่ระหว่าง 250 Hz – 800 Hz จะช่วยให้เครื่องดนตรีที่ผลิตเสียงความถี่ต่ำมีโทนเสียงที่ชัดเจนขึ้น แต่การปรับเพิ่มมากเกินไปก็จะทำให้ได้โทนเสียงคล้ายโทรศัพท์ เช่น การปรับเพิ่มในช่วง 500 Hz – 10,000 Hz ก็จะทำให้ได้โทนเสียงคล้าย Horn หรือ การปรับเพิ่มในช่วง 10,000 Hz – 20,000 Hz ก็จะได้โทนเสียงเล็ก เป็นต้น สำหรับเครื่องดนตรีประเภทให้เสียงย่านความถี่กลาง (Mid-range) เช่น กีตาร์, เสียงร้อง และ คีย์บอร์ด ก็นิยมที่จะลดย่านความถี่ในช่วงนี้ลง เพื่อจะทำให้งานมิกซ์โดยรวมดีขึ้น

Mid-High

อยู่ในช่วง 2,000 Hz – 4,000 Hz ย่านความถี่นี้สำคัญสำหรับเสียงพูด หรือ เสียงร้อง และจะเป็นตัวกำหนดความเด่น ความชัดเจนของเครื่องดนตรีประเภท Mid-range การปรับเพิ่มระดับเสียงในย่านนี้มากเกินไป เมื่อฟังไปนานๆ อาจจะทำให้ล้าหูได้

Presence

อยู่ในช่วง 4,000 Hz – 6,000 Hz ควบคุมความระยะใกล้-ไกล และ ความชัดเจน ของเครื่องดนตรี และเสียงร้อง การปรับเพิ่มระดับเสียงในย่านนี้มากเกินไปจะทำให้ได้เสียงหยาบกระด้าง และการเพิ่มเสียงในย่านนี้จะได้ความพุ่งของเสียง

High

อยู่ในช่วง 6,000 Hz – 20,000 Hz ย่านนี้จะสัมพันธ์สอดคล้องกับความใส ความชัดเจน, เสียงฉ่า (Sizzle) และเสียง “Air” ของงานมิกซ์ เป็นช่วงสุดของย่านความถี่ปลายเสียงแหลม

หากเราแบ่งตามชนิดของเสียง ความถี่จะถูกแบ่งออกดังนี้

เสียงร้อง

Bass (เสียงต่ำของผู้ชาย) – ความถี่หลัก 70 Hz – 380 Hz / ความถี่รอง (หางเสียง) 380 Hz – 10,000 Hz
Tenor (เสียงสูงของผู้ชาย) – ความถี่หลัก 130 Hz – 500 Hz / ความถี่รอง 500 Hz – 10,000 Hz
Alto (เสียงต่ำของผู้หญิง) – ความถี่หลัก 160 Hz – 950 Hz / ความถี่รอง 950 Hz -10,000 Hz
Soprano (เสียงสูงของผู้หญิง) – ความถี่หลัก 210 Hz – 1,200 Hz / ความถี่รอง 1,200 Hz – 10,000 Hz

เสียงเครื่องดนตรีประเภทสี

Bass – ความถี่หลัก 30 Hz – 210 Hz / ความถี่รอง 210 Hz – 15,000 Hz
Cello – ความถี่หลัก 50 Hz – 650 Hz / ความถี่รอง 650 Hz – 15,000 Hz
Viola – ความถี่หลัก 130 Hz – 1,200 Hz / ความถี่รอง 1,200 Hz -15,000 Hz
Violin – ความถี่หลัก 180 Hz – 4,000 Hz / ความถี่รอง 4,000 Hz – 15,000 Hz

เสียงเครื่องดนตรีชนิดเป่า

Tuba – ความถี่หลัก 40 Hz – 380 Hz / ความถี่รอง 380 Hz – 16,000 Hz
Trombone – ความถี่หลัก 45 Hz – 500 Hz / ความถี่รอง 500 Hz – 10,000 Hz
French horn – ความถี่หลัก 120 Hz – 800 Hz / ความถี่รอง 800 Hz – 16,000 Hz
Trumpet – ความถี่หลัก 140 Hz – 850 Hz / ความถี่รอง 850 Hz – 9,000 Hz

Upload Image...

เสียงเครื่องดนตรีชนิดเป่า

Bassoon – ความถี่หลัก 45 Hz – 500 Hz / ความถี่รอง 500 Hz – 10,000 Hz
Bass clarinet – ความถี่หลัก 80 Hz – 500 Hz / ความถี่รอง 500 Hz – 10,000 Hz
Clarinet – ความถี่หลัก 160 Hz – 1,600 Hz / ความถี่รอง 1,600 Hz – 16,000 Hz
Oboe – ความถี่หลัก 240 Hz – 1,600 Hz / ความถี่รอง 1,600 Hz – 16,000 Hz
Flute – ความถี่หลัก 240 Hz – 2,200 Hz / ความถี่รอง 2,200 Hz – 16,000 Hz
Piccolo – ความถี่หลัก 500 Hz – 7,000 Hz / ความถี่รอง 7,000 Hz – 16000 Hz

Upload Image...

เสียงเครื่องดนตรีชนิดเคาะ

Piano – ความถี่หลัก 25 Hz – 7,000 Hz

Upload Image...

ย่านความถี่ในงาน Live Sound หรืองานแสดงดนตรีสด

20 Hz : ให้เสียงเบสทุ้มลึก บางครั้งออกอาการเบลอ ควรปรับอย่างระมัดระวัง
25 Hz : ให้เสียงเบสที่ทุ้มลึก ถ้าบูทมากเบสจะคราง รักษาระดับให้ดี
31.5 Hz : เสียงเบสเดินเรียบ ลูกเบสริทึ่ม เบสดรัมจะหนา และอาจเบลอได้ คัทตรงนี้ได้ลูกกระเดื่องหลายสไตล์ ทุ้มแบบบลู หรือสดแบบร็อค
40 Hz : ให้เสียงเบสที่ชัดเจน เสียงทุ้มตํ่าของเบสดรัม
63 Hz : ให้เสียงเบสที่ชัดเจน เบสดรัมที่มีนํ้าหนัก และกระแทกกระทั้น เสียงทุ้มของกลองทอม
80 Hz : จุดที่สำคัญที่สุดของเสียงเบส และกระเดื่อง นํ้าหนักเสียงทั้งหมดของสองเครื่องดนตรี จะอยู่ที่ตรงนี้
100 Hz : ให้เสียงโซโล่เบสที่ชัดเจน เสียงกระเดื่องกระแทก ถ้าต้องการกระเดื่องแข็งๆแบบเพลงร็อค เพลงลูกทุ่ง ควรคัทลง
125 -200 Hz : ให้เสียงแข็งๆของเบสและกระเดื่อง เสียงบวมๆของกลองทอม เป็นชวงที่ควรคัทลง ไม่ว่าสภาพห้องยังไง เพราะเสียงจะไม่นุ่มเลยถ้าบูทขึ้น
250 Hz : ให้ลูกชัดเจนของกระเดื่อง และเบสเสียงทุ้มของสแนร์ และกลองทอม เสียงร้องจะทุ้มลึกๆ
315 Hz : ให้เสียงร้องที่นุ่มๆอิ่มๆ กระเดื่องกระแทกหนัง เสียงตบเบส ช่วงที่หนาพอสมควรในเสียงกลาง
400 Hz : เสียงร้องจะอิ่ม นุ่มทุ้ม มีนํ้าหนักได้อารมณ์ โดยเฉพาะเพลงลูกกรุง ช่วงหนีความถี่ของกระเดื่องกับเบส สแนร์เสียงเต็ม ดังตั๊บๆเสียงกลองทอมชัด
500 Hz : ให้เสียงกลางที่ชัดเจน ทั้งเสียงร้องและดนตรีหนา แน่น
630 Hz : ให้เสียงกลาง ช่วยเพิ่มให้ 500 Hz ฟังชัดขึ้น กลองทอมเสียงเต็ม กังวาน
800 Hz : เสียงชัดถ้อย ชัดคำ แต่อย่าไปบูทมากนะครับ มันจะเหมือนพูดในโอ่ง ทอมกังวาล
1 KHz : เสียงพูดใส ชัดเจน เสียงตบเบส และ หัวกระเดื่อง
1.6 KHz – 2 KHz : ช่วงเสียงกลางที่คม ๆ เสียงพูดจะหนามาก แต่เวลาร้องควรลด เพราะไม่นุ่ม ปลายกระเดื่องเสียงหนังคม ๆ เสียงติ๊ก ๆ ของเบส
2.5 KHz – 3.15 KHz : เอฟเฟคเสียงรีเวิร์บชัดเจน น่าฟัง ปลายเสียงร้องสดใส เสียงไฮแฮท คมชัด หัวกลองทอม
4 KHz – 6.3 KHz : ทุกอุปกรณ์ เสียงคม บาดหู ควรลด เสียงร้องแหลมคมแทงหู เหมือนเสียงไตรภพ ในรายการ เกมเศรษฐี
8 KHz – 10 KHz : ปลายเสียงใสๆ ของทุกอุปกรณ์ เอฟเฟคฟุ้งกระจาย เสียงกว้างขึ้น
16 KHz – 20 KHz : เป็นช่วงของปลายเสียงแหลม

ทั้งหมดก็คือ ช่วงความถี่เสียงของเครื่องดนตรีนั้นๆ ทีนี้เราก็ทราบ และรู้จักกับเครื่องดนตรีแล้ว ว่ามีความถี่เสียงอยู่ที่ประมาณช่วงไหน หากจะปรับแต่ง EQ อีควอไลเซอร์ (Equalizer) จะได้มีแนวทางในการปรับแต่งให้เหมาะสม เพราะ EQ ถือว่าเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่เป็นหัวใจหลักในงานด้านระบบเสียง…มีหน้าที่ในการปรับแต่งเสียงทุ้ม เสียงกลาง เสียงแหลม ให้มีระดับความสมดุลย์ของความดังให้เหมาะสมที่สุด