สัญญานเตือนที่กำลังบ่งบอกว่า "แอมป์" ของคุณกำลังมีปัญหา

เคยพบเหตุการณ์แบบนี้หรือไม่ครับ แอมป์ดับ ระหว่างการใช้งาน ลำโพงดับตามไปด้วย งานเกิดปัญหา คงเป็นฝันร้ายของใครหลายๆ คนแน่นอนครับ ดังนั้นเราควรดูแลรักษา เช็คแอมป์ตลอดการใช้งาน เพื่อไม่ให้เครื่องเสียงของเราเกิดความเสียหาย แต่จะรู้ได้อย่างไรว่าแอมป์ของเรากำลังมีปัญหาอยู่ วันนี้จึงมีบทความดีๆ มาฝากครับ ก่อนอื่น มาทบทวนกันก่อนดีกว่าครับ ว่า “แอมป์” หรือ “เครื่องขยายเสียง” ทำหน้าที่อะไรในระบบเครื่องเสียง PA ของเรา

SHURE BETA 58A ไมค์สำหรับร้อง/พูด ฿6,990 (รวม VAT 7% แล้ว)
SOUNDCRAFT NANO M16 มิกเซอร์ อนาล็อก 16 ชาแนล 8 mic/line mono inputs, 4 stereo inputs ฿19,900 (รวม VAT 7% แล้ว)
JBL JRX215D ตู้ลำโพง 15 นิ้ว 2 ทาง 1,000 วัตต์ ฿12,900 (รวม VAT 7% แล้ว)
CROWN T10 เพาเวอร์แอมป์ 2 ชาแนล 1350 วัตต์ ที่ 4 โอมห์ ฿35,900 (รวม VAT 7% แล้ว)

“แอมป์” หรือ “เครื่องขยายเสียง”

ส่วนของภาคไฟฟ้าในระบบเครื่องเสียง PA ก็คือ “แอมป์” หรือ “เครื่องขยายเสียง” เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ชนิดหนึ่ง ที่ทำหน้าที่ในการขยายสัญญานเสียงให้ดังขึ้นก่อนส่งต่อสัญญาณเสียงออกผ่านไปยังลำโพง เป็นหน้าที่ที่แบกรับการทำงานของส่วนอื่นๆ อยู่ด้วย ยิ่งสเกลงานขนาดใหญ่ และซับซ้อนยิ่งมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งต้องใช้แอมป์มากขึ้น ทำให้มีโอกาสเกิดปัญหาที่เพิ่มมากขึ้นไปอีก

CROWN T10 เพาเวอร์แอมป์ 2 ชาแนล 1350 วัตต์ ที่ 4 โอมห์ ฿35,900 (รวม VAT 7% แล้ว)

แล้วอะไร? คือ ปัญหาของ “แอมป์”

เนื่องจากลำโพง Passive ทั่วไป ที่ได้ไม่มีแอมป์ในตัว เหมือนลำโพง Active ก็ต้องมีแอมป์ติดตั้งแยกไว้เป็นอย่างดี ไว้ในตู้ หรือ Rack อาจทำให้เราไม่สามารถมองเห็นถึงปัญหาโดยตรงได้ “ความร้อน” นี่แหละครับ เป็น 1 สาเหตุสำคัญที่ทำให้แอมป์ขยายเสียงของเราทำงานหนักขึ้น ส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานของแอมป์ลดลงในระยะยาว ด้วยเหตุนี้แอมป์เกือบทั้งหมด หรือทุกแบรนด์จึงต้องมีพัดลมคอยเป่า หรือดึงอากาศเข้าผ่านส่วนประกอบ เพื่อให้อากาศถ่ายเท และเย็นอยู่เสมอ พัดลมแบบเดียวกันนี้ ในขณะเดียวกันพัดลมก็สามารถดึงเศษฝุ่นเข้าไปสะสมอยู่ในแอมป์ได้ด้วยเช่นกัน หากไม่ได้กรองฝุ่น หรือทำความสะอาด ก็จะเกิดการอุดตันช่องระบายอากาศ ยิ่งนานๆ ไป ก็ส่งผลทำให้ระบบระบายอากาศมีประสิทธิภาพบลดลง และมีแนวโน้มที่จะเกิดปัญหา ทำให้อายุการใช้งานของแอมป์นั้นสั้นลงกว่าที่ควรจะเป็น อีกทั้งยังมีปัญหา ปัจจัยอื่นๆ อีก เช่น กำลังไฟตก ไฟเกิน ต้องแก้ปัญหาโดยการใช้เครื่องไฟ ให้การจ่ายไฟนั้นมีความนิ่ง และเสถียร เพื่อรักษาอุปกรณ์ระบบเสียงของเรา งานเครื่องเสียงระดับมืออาชีพจึงต้องมีเครื่องปั่นไฟเข้ามารองรับปัญหานี้

CROWN XLS 2502 เครื่องขยายเสียง 2 ชาแนล 775 วัตต์ ที่ 4 โอมห์ ฿26,900 (รวม VAT 7% แล้ว)

ระบบป้องกันตัวเอง

แอมป์ หรือเครื่องขยายเสียง ส่วนใหญ่ มีไฟแสดงสถานะที่แผงด้านหน้า แสดงไปเพื่ออะไร? เพื่อเตือน หรือบอกคุณว่าการทำงานของแอมป์อาจจะกำลังมีปัญหาอยู่นั่นเองครับ เนื่องจากแอมป์ต้องรับมือ และทำงานกับกระแสไฟฟ้าแรงดันสูง แอมป์พวกนี้จึงต้องมีระบบป้องกันตัวเองไว้ เพื่อไม่ให้ตัวเองเกิดการเสียหาย ซึ่งหมายความว่าแอมป์จะสามารถหยุดการทำงานเองได้ จนกว่าอุณหภูมิจะเย็นลง หากแอมป์ของคุณ เกิดอาการแบบนี้เป็นประจำก็อาจจะทำให้เกิดการเสียหายจริงๆ ตามมา ควรตรวจสอบ ดูแลรักษาแอมป์กันด้วยนะครับ

ปัญหาระหว่างการใช้งาน

แต่โดยธรรมชาติ อาการเหล่านี้มักไม่ได้เกิดขึ้นในเวลาที่เราเช็ค ส่วนมากมันจะเกิดขึ้นระหว่างที่เรากำลังใช้งานอยู่พอดี แอมป์ทำงานไปเรื่อยๆ หากระบบระบายอากาศถ่ายเทได้ไม่ดีพอ ก็จะค่อยๆ ร้อนขึ้นๆ ดังนั้นการสังเกตควรตรวจสอบระหว่างการทำงานของแอมป์เป็นระยะๆ ว่ามีไฟเตือนแสดงขึ้นที่แอมป์ของคุณหรือไม่?

อีกหนึ่งข้อควรระวัง

หากมีไดรเวอร์ หรือลำโพงตัวไหนกำลังพัง หรือไม่ทำงาน อาการอาจจะไม่เกิดขึ้นในทันที แต่อย่างไรก็ตามมันก็ส่งผลให้แอมป์ของเรานั้นทำงานหนักขึ้นกว่าปกติ เกิดอาการโหลดขึ้นมา และเกิดปัญหา หรือความเสียหายที่มากกว่านั้นตามมาได้ แม้ว่าแอมป์ขยายเสียงของเราจะออกแบบมาให้มีระบบป้องกัน เพื่อความปลอดภัยของตัวเอง แต่นักออกแบบแอมป์ ก็ไม่สามารถวางแผน รองรับกับปัญหาได้ทุกอย่าง ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในการใช้งานของคุณด้วย และเมื่อหากแอมป์ของเราเกิดความเสียหายขึ้นจริงๆ ก็อาจส่งผลให้ลำโพงหลายๆ ใบในระบบเครื่องเสียง PA ของเรา เสียหายตามไปได้ด้วยเช่นเดียวกัน ถือว่าเป็นฝันร้ายของผู้ที่หลงรักเครื่องเสียงเลยก็เป็นได้ครับ โดยสรุปแล้วหากเราให้ความสำคัญกับการเลือกใช้แอมป์ของแท้ ที่มีคุณภาพ มีมาตรฐานรองรับ พร้อมประกัน ไว้ใจได้ในระดับหนึ่งเลยครับ ทั้งหมดนี้ก็เพื่อความปลอดภัยของงาน และอุปกรณ์ระบบเครื่องเสียง PA ของเราครับ 🙂