Low Cut คืออะไร? เคล็ดลับปรับเสียงที่หลายคนมองข้าม!

สารบัญ

• Low Cut คืออะไร?
• หลักการทำงานของ Low Cut
• Low Cut ใช้กับเสียงแบบไหน?
• สิ่งที่ต้องระวังเมื่อใช้ Low Cut
• สรุป

Low Cut คืออะไร?

Low Cut หรือที่หลายคนเรียกว่า Lo Cut หรือ High Pass Filter เป็นฟังก์ชันหรือฟิลเตอร์ที่ใช้ในงานเสียงและระบบเสียง โดยมีหน้าที่ ลดหรือกรองความถี่ต่ำ หรือ เสียงเบส ออกจากสัญญาณเสียง เพื่อให้เสียงที่ออกมาชัดเจนขึ้นและลดเสียงรบกวนที่เกิดจากความถี่ต่ำ เช่น เสียงลม เสียงฮัม หรือเสียงเบสที่ไม่ต้องการ โดยส่วนใหญ่แล้วคุณจะพบ Low Cut ในมิกเซอร์ในส่วนของช่องสัญญาณเสียง (Channel Strip)

โดยตำแหน่งของปุ่มหรือสวิตช์ Low Cut อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับรุ่นและยี่ห้อของมิกเซอร์ ยกตัวอย่าง Yamaha MG Series: ปุ่ม Low Cut จะอยู่ใกล้กับปุ่ม Gain โดยมีสัญลักษณ์ “80Hz” หรือ “HPF” (High Pass Filter) ส่วน Soundcraft Signature Series: มีสวิตช์ Low Cut อยู่ด้านบนของส่วน EQ

ฟิลเตอร์ ในมิกเซอร์ คือ?

ฟิลเตอร์ในมิกเซอร์ คือเครื่องมือที่ช่วยควบคุมหรือปรับแต่งความถี่ของเสียงดนตรีในแต่ละแทร็ก เพื่อให้เสียงโดยรวมฟังดูสมดุล ไม่ทับซ้อนกัน และมีพื้นที่สำหรับเสียงทุกส่วนในมิกซ์ ซึ่งฟิลเตอร์มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสร้างเสียงที่ชัดเจนและมีคุณภาพ

หลักการทำงานของ Lo Cut

Lo Cut ทำหน้าที่เหมือนกับ “ประตู” ที่เปิดให้เฉพาะเสียงที่มีความถี่สูงกว่าค่าที่กำหนดผ่านไปได้ ในขณะที่ความถี่ต่ำกว่านั้นจะถูกลดทอนหรือกรองออก การทำงานนี้ใช้หลักการของการกรองเสียงตามความถี่ (Frequency Filtering) โดยมีค่าความถี่ตัด (Cutoff Frequency) เป็นจุดเริ่มต้นของการลดทอนสัญญาณ

• ค่าความถี่ตัด (Cutoff Frequency): ค่าความถี่ที่กำหนดเป็นจุดเริ่มต้น ตัวอย่างเช่น 80Hz, 100Hz หรือ 120Hz โดยความถี่ที่ต่ำกว่าค่านี้จะถูกลดทอนลงเรื่อย ๆ ตามอัตราส่วนที่เรียกว่า Slope
• Slope (ความชันของการลดทอน): Lo Cut ไม่ได้ลดความถี่ต่ำออกทันที แต่ค่อย ๆ ลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยมีค่าความชัน เช่น 6 dB/octave, 12 dB/octave หรือ 24 dB/octave ซึ่งบ่งบอกว่าเสียงจะลดลงเร็วแค่ไหนในแต่ละ Octave (ช่วงความถี่ที่เพิ่มขึ้นหรือลดลงเป็นสองเท่า)

การลดทอนความถี่ต่ำอย่างแม่นยำ

การลดทอนความถี่ต่ำของ Lo Cut ถูกออกแบบให้ทำงานอย่างต่อเนื่องและค่อยเป็นค่อยไป เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบต่อเสียงในย่านความถี่ที่อยู่ใกล้เคียงกับค่าความถี่ตัด ตัวอย่างเช่น:

ตัวอย่างเช่น หากตั้งค่าความถี่ตัดไว้ที่ 80Hz:

• ความถี่ที่ต่ำกว่า 80Hz จะถูกลดทอน เช่น 40Hz, 60Hz
• ความถี่ที่สูงกว่า 80Hz เช่น 100Hz, 200Hz จะยังคงผ่านไปได้โดยไม่มีการลดทอน

ระดับของการลดทอนความถี่ต่ำจะขึ้นอยู่กับค่า Slope:

• 6 dB/octave: ลดสัญญาณอย่างนุ่มนวล
• 12 dB/octave: ลดสัญญาณในระดับปานกลาง
• 24 dB/octave: ลดสัญญาณอย่างรวดเร็วและชัดเจน

ผลกระทบต่อสัญญาณเสียง

ความถี่ต่ำที่ไม่ต้องการจะถูกลดลง ทำให้เสียงพูดหรือเสียงดนตรีในย่านความถี่สูงมีความชัดเจนและโดดเด่นมากขึ้น เสียงที่ผ่านการกรองจะมีความ “เบา” และ “สะอาด” มากขึ้น โดยไม่มีเสียงทุ้มที่เกินความจำเป็นมารบกวน

Low Cut ใช้กับเสียงแบบไหน?

ด้วยการที่ Low Cut หรือ Lo Cut เป็นเครื่องมือที่ช่วยกรองความถี่ต่ำที่ไม่จำเป็นออกจากเสียง เพื่อให้เสียงที่สำคัญในย่านความถี่สูงมีความชัดเจนมากขึ้น ทำให้คุณสามารถใช้งานได้กับเสียงหลากหลายประเภทตามสถานการณ์ต่าง ๆ ต่อไปนี้ครับ

เสียงพูด (Voice)

Lo Cut เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการใช้งานกับเสียงพูด โดยเฉพาะเมื่อใช้ไมโครโฟนในงานบันทึกเสียงหรือการร้องเพลง เพราะว่าเสียงพูดมักมีปัญหาในย่านความถี่ต่ำ ยกตัวอย่าง

• หากคุณพูดใกล้ไมโครโฟน อาจเกิดเสียง “ฟู่” หรือ “พึ่บ” ที่ฟังแล้วไม่สบายหู Low Cut จะช่วยลดเสียงเหล่านี้ออกไป
• เสียงรบกวนจากระบบไฟฟ้า เช่น ฮัมที่เกิดจากแหล่งจ่ายไฟ (50Hz-60Hz) คุณก็สามารถกรองออกได้
• การใช้ Low Cut ช่วยลดเสียงทุ้มที่หนักเกินไป ทำให้เสียงพูดชัดเจนและฟังง่ายขึ้น

เสียงร้อง (Vocal)

สำหรับเสียงร้อง Low Cut เป็นตัวช่วยสำคัญในการทำให้เสียงเด่นชัดขึ้นในมิกซ์เสียง

• ลดเสียงทุ้ม: เสียงลมหายใจหรือเสียงพื้นหลังที่ไม่เกี่ยวข้องกับเสียงร้องสามารถกรองออกได้
• ช่วยให้เสียงเด่น: เมื่อความถี่ต่ำที่ไม่จำเป็นถูกตัดออก เสียงร้องจะโดดเด่นและชัดเจนมากขึ้น

เครื่องดนตรี (Instruments)

• กีตาร์ไฟฟ้า/อะคูสติก:
  • ลดความถี่ต่ำที่ไม่จำเป็น เช่น เสียงทุ้มที่เกิดจากสายกีตาร์
  • ช่วยให้เสียงกีตาร์ไม่ไปทับกับเสียงเบสในมิกซ์
• เครื่องสาย:
  • เช่น ไวโอลินหรือเชลโล ใช้ Lo Cut เพื่อกรองเสียงที่ต่ำเกินไปและไม่เกี่ยวข้อง

เสียงเบส (Bass)

แม้ว่าเบสจะเน้นย่านความถี่ต่ำ แต่บางครั้งอาจมีเสียงต่ำเกินไปที่ทำให้เสียงดู “หนัก” หรือ “มัว”:

• กรองเสียงต่ำมากเกินไป: Low Cut สามารถช่วยลดเสียงที่ต่ำกว่า 30Hz ซึ่งมักเป็นเสียงที่ไม่ได้ยินชัดเจน แต่ส่งผลต่อความสมดุลโดยรวมของมิกซ์

เสียงกลอง (Drums)

Low Cut มีบทบาทสำคัญในการปรับแต่งเสียงกลอง โดยเฉพาะในย่านความถี่สูง:

• ไฮแฮท (Hi-Hat) และฉาบ (Cymbals):
  • ใช้ Low Cut เพื่อลดเสียงรบกวนในย่านความถี่ต่ำ ทำให้เสียงกลองในย่านสูงฟังดูชัดเจนขึ้น
• สแนร์ (Snare):
  • การกรองความถี่ต่ำช่วยให้เสียงสแนร์มีความคมชัดและไม่ถูกรบกวนจากเสียงทุ้ม

เสียงในงานแสดงสด

ในงานแสดงสด Low Cut มีประโยชน์มากในการจัดการเสียงรบกวน:

• ไมโครโฟน:
  • ลดเสียงลมและเสียงรบกวนจากเวที เช่น เสียงเครื่องจักรหรือเสียงพื้นหลัง
• ระบบ PA:
  • ใช้ Low Cut กับลำโพงหรือมิกเซอร์เพื่อกรองเสียงรบกวนในย่านต่ำ ทำให้เสียงที่ออกมาสะอาดและชัดเจน

เสียงในงานบันทึกเสียง

Low Cut ยังเหมาะสำหรับงานบันทึกเสียง เช่น เอฟเฟกต์เสียงหรือเสียงบรรยากาศ:

• เอฟเฟกต์เสียง (Sound Effects):
  • เช่น เสียงลม เสียงเครื่องยนต์ หรือเสียงที่มีความถี่ต่ำมากเกินไป สามารถใช้ Low Cut เพื่อกรองออก
• เสียงบรรยากาศ (Ambient Sounds):
  • เสียงทุ้มจากลมหรือเสียงพื้นหลังที่หนักเกินไป สามารถถูกกรองออกได้เพื่อให้เสียงโดยรวมดูสะอาดขึ้น

• หากตั้งค่าความถี่สูงเกินไป อาจทำให้เสียงขาดความลึก หรือเสียงบางจนเสียสมดุล เช่น เสียงพูดที่ตัดเกิน 100Hz อาจทำให้เสียงดูแห้งและไม่เป็นธรรมชาติ
• สำหรับเครื่องดนตรีที่เน้นความถี่ต่ำ เช่น เบสหรือกลองเบสดรัม หากตัดมากเกินไปจะทำให้เสียงขาดน้ำหนักและความหนักแน่น
• การลดความถี่ต่ำมากเกินไปสามารถทำให้เสียงขาดความอบอุ่น ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของเสียงที่มีคุณภาพ
• การปรับ Low Cut โดยไม่ตรวจสอบเสียงในบริบทของมิกซ์ อาจทำให้เสียงโดยรวมฟังดูไม่สมดุลหรือขาดชีวิตชีวา
• หากใช้ Low Cut กับทุกแทร็กในมิกซ์ อาจทำให้เสียงโดยรวมขาดความหลากหลายและมีลักษณะเสียงที่แบนจนเกินไป

สรุป: Low Cut ตัวช่วยสำคัญเพื่อเสียงที่คมชัดและสมดุล

Low Cut เป็นเครื่องมือที่ช่วยลดทอนเสียงในย่านความถี่ต่ำ เพื่อให้เสียงที่เหลือมีความชัดเจนและไม่รบกวนความถี่อื่นในมิกซ์ สำหรับเสียงพูด แนะนำให้ตั้งค่าที่ประมาณ 80Hz-100Hz จะช่วยให้เสียงมีความคมชัด แต่ยังคงความเป็นธรรมชาติอยู่

สำหรับเสียงเบสหรือเครื่องดนตรีที่เน้นย่านความถี่ต่ำ เช่น กลองเบสดรัม ควรหลีกเลี่ยงการตัดเสียงต่ำเกินไป โดยแนะนำให้ตั้งค่าไว้ที่ประมาณ 30Hz-50Hz เพื่อคงความหนักแน่นและพลังของเสียง

หากปรับใช้อย่างเหมาะสม เสียงที่ได้จะมีความสมดุลมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการมิกซ์เพลงหรือการทำพอดแคสต์ ลองปรับให้เหมาะกับเสียงที่ต้องการ แล้วคุณจะรู้สึกว่าเสียงออกมาดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด